küçükağrı dağı ne demek?

Küçükağrı dağı, Ağrı dağının güneydoğusunda yer alan 3896 m yüksekliğindeki stratovolkanik dağ.¹ Doğubayazıt ilçe sınırlarında yer alan dağın doğu yamacından Türkiye-İran sınırı geçer.²

Küçük Ağrı ile Ağrı dağının bir kısmı 2004 yılında ilan edilen Millî parkın içinde yer alır. Küçük Ağrı çoğunlukla Ağrı dağının ikincil tepesi olarak kabul edilir. Büyük Ağrının doruğu; Atatürk zirvesi (5.137 m), Küçük ağrının doruğuna; İnönü zirvesi (3896 m) adı verilir. Dağın güney tarafında Hallaç köyü sınırlarında Buz mağarası yer alır. Buz mağarası 50 m genişlik, 100 m uzunluk ve 8 m derinliğe sahiptir.³

İki dağı birbirine bağlayan 2 700 m yüksekliğinde Serdar Bulak Geçidi adlı boyun yer alır.⁴ Yayla olarak kullanılan alanda eski bir Rus askerî kışlası yer almaktadır. Küçükağrı dağına Araplar Cebel'ül-huveyris ismini vermişlerdir. Küçükağrı büyük ağrıya göre daha konik bir yapıdadır, tepeye doğru eğim artar ve sivri bir görüntü alır. Dağ ışınsal drenajlı akarsularla yarılmıştır.⁵

Küçük Ağrı Dağının krateri erozyon ve buzul hareketleriyle yok olduğundan sivri bir görüntüsü vardır.⁶

Lavlar ve tüflerin farklı zamanlarda püskürmesiyle oluşmuşlardır. Üst neojen zamanında andezit yapı, Kuvaternerde daha genç olan bazaltik lav akımları ve parazit koniler gelişmiştir.⁷

Küçükağrı Dağı cumhuriyet kurulduğunda tamamen Türkiye sınırları içinde değildi. Dağların doruklarından geçen sınırın savunması Ağrı isyanı sırasında sorunlara yol açtı. İran'a sınır değişikliği teklif edildi. Bugün Van'ın ilçesi olan Saray toprakları karşısında yer alan Kotur kasabası verilip, Küçükağrının eteklerine kadar inen yeni sınır belirlendi. Değişiklik 23 Ocak 1932 tarihinde imzalanan Türkiye İran sınır antlaşması ile sağlandı.⁸⁹

Ayrıca bakınız

• Türkiye'deki yanardağlar

Kaynakça

Orijinal kaynak: küçükağrı dağı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩

Kategoriler